به گفته نظریه پردازان روان تحلیل گرد به ویژه زیگموند فروید و آنا فروید اهمیت بازی در درجه اول هیجانی است چرا که به کودکان امکان میدهد از اضطراب خود بکاهند. اما اصلا چرا یک کودک دچار اضطراب می شود؟ دو نوع اضطراب وجود دارد که مشخصه سالهای نوزادی و کودکی است . اضطراب عیمی نرس از پمیای بیرونی نوزادان و خردسالان است. نوزادان و خردسالان درماندگی خود را درک می کنند و می دانند که برای به دنیا آوردن نیازهای اساسی خویش باید به دیگران اعتماد نمایند. به ویزه درس از رها شدن در اوایل کودکی نیرومند است و جای شگفتی نیست که یک کودک بر عکس یک بزرگسال برای بقا نیازمند مراقبت است. بازی از راه ایجاد توهم قدرت و کنترل در کودک، اضطراب عینی را کاهش می دهد. جغجغه ای که یک کودک با آن بازی می کند به جزیی از وجود او تبدیل می شود و برای کودک حس بیشتری را فراهم می سازد. یک کودک بزرگتر با ساختن برجی از قطعه های خانه سازی یا بازی کردن با عروسک ها با مدل های کوچک وسایل زندگی دنیای بزرگ و پرفشار اطراف خود را به اندازه ای تبدیل می کند که بتواند از عهده آن بر آید.
دومین اضطرابی که کودکان دچار آن می شوند اضطراب غریزی است. آنا فروید بیان داشت که «من آدمی بر اساس طبیعت خود ، هیچگاه بسته مناسبی برای ارضای آزادانه غریزه نیست. بی اعتمادی او به خواسته های غرایز همیشه به قوت خود باقی است». او می افزاید:نتیجه اضطراب تجربه شده به وسیله من است که مکانیسم های دفاعی را در مقابل غرایز به فعالیت وا می دارد و پیامد شناخته شده آن شکل گیری روان نژندی و ویژگی های روان نژند است.
نظریه پردازان روان تحلیلگری خاطر نشان می سازند که بسیاری از احساسات کودک شامل خشم، ترس بی دلیل، کنجکاوی جنسی و میل به ریخت وپاش و ویرانگری، سبب ناخشنودی جامعه بزرگسالان است و از آنجا که بزرگسالان نیرومند موجود در دنیای اطراف وی با این احساسات مخالفت می کنند، کودک از بیان آنها می ترسد و خیلی زود از احساسات، خواه به رفتار تبدیل شوند یا نه، موجب بروز واکنش اضطراب در کودک می شوند.
نظریه پردازان بیش از تاکید بر ارزش عاطفی بازی معمولا بازی را ابزاری برای تسهیل رشد و نمو ذهنی می دانند. برای نمونه جروم برونر و برایان ساتون اسمیت هردو خاطر نشان کرده اند که بازی جو آسوده و آرامی را فراهم می سازد که کودکان در آن می توانند راه حل بسیاری از مشکلات را بیاموزند. بعدها هنگامی که کودکان در دنیای واقعی با مشکلات پیچیده تری روبرو شدند، یادگیری هایی که هنگام بازی رخ داده اند، برای آنان بسیار مفید خواهند بود.
